ZOEK

LESMATERIAAL

Zoek in alle lessen

Zoekwoorden

aandacht aarde aartsvaders abraham adoptie advent afscheid allah anders zijn angst apocriefe boeken ark van noach arm en rijk avondmaal ballingschap barmhartige samaritaan bartimeüs basisschool bedevaart beeldtaal belofte beloofde land berg bergrede berouw bevrijdingsdag beweging bezit bibliodrama bidden bijbel bijgeloof bileam blijheid blindheid bloemen boeddha boeddhisme bonhoeffer bonifatius boom bron brood brood en wijn bruiloft te kana carnaval Chanoeka chinees nieuwjaar chinese godsdiensten christendom clara van assisi communicatie compassie conflicten cultuur dakloosheid daklozen daniël dankbaarheid dans david delen dementie deugden dienstbaarheid dieren dierendag discipelen discriminatie divali diversiteit dood doop dramatische expressie driekoningen droom duif heilige geest duisternis duivel duurzaamheid echtscheiding eenzaamheid eerlijkheid eeuwigheid egoïsme egypte elia elisabet emmaüsgangers emoties engelen eredienst ervaringsgericht onderwijs esau ester ethiek evangelisten expressie fabels familie families farizeeën feest feestdagen feestvieren Fitr-feest (Suikerfeest) franciscus van assisi gandhi gastvrijheid gebedshuizen geboorte geborgenheid gedichten geduld gehandicapten geheimen gelijkenissen gelijkwaardigheid geloof geloofsbeleving geloofsbelijdenissen geloofsgetuigen geloven geluk generaties genezing germaanse godsdienst getallen geweld geweldloosheid giften god goden godsbeelden godsdienst godservaring goed en kwaad goede herder goede week goliat grens groei grootouders hadj Hana Matsuri handen hart hebreeuws heilig heilige boeken heilige geest heilige plaatsen heiligen hel held hemel hemelvaart herdenken herder herders herinneringen hindoeïsme holi honger hongerdoeken hooglied hoop huis hulp hulpverlening humanisme huwelijk identificatiefiguren identiteit van mensen indianen initiatie inspiratie integratie isaäk islam jaartelling jaarwisseling jakob jaloezie jeremia jericho jeruzalem jesaja jezus job jodendom johannes de doper jom kippoer jona joodse feesten Jordaan jozef jozua kaïn en abel kalender karakter kerk kerkgebouwen kerkmuziek kerstmis kerststal Keti Koti keuzen maken kinderen kindertheologiseren King, Martin Luther kleding klein zijn kleuren (rood, geel, blauw enz.) kleuters koning koningen koran kracht krishna kruis kunst laatste avondmaal laatste oordeel latijns-amerika leefwijzen lef Leger des Heils leiderschap lente leren leven levend water levensbeschouwing levenskracht levensritme levensstijl levensvragen levensweg licht liefde lijdensverhaal loofhuttenfeest lucht luisteren Luther, Maarten maaltijd macht manna maria maria magdalena martinus van tours medemensen meditatie mens zijn mensbeelden menselijke verhoudingen mensen mensen; geaardheid mensenrechten micha michaël migratie milieu; zorg moed mohammed moskee mozes multiculturele samenleving muzikale expressie naastenliefde namen natuur natuurgodsdiensten nehemia nieuw begin nieuw leven nieuwjaar nieuws noach oerelementen offerfeest ogen onderwijs ontmoeting onze vader oogstfeest oorsprong openbaring opstanding oudjaar overwinnen palmpasen palmzondag paradijs pasen pastoraat paulus pesach pesten petrus pinksteren poerim popmuziek priesters primair onderwijs profeet profeten psalmen racisme ramadan rechten van het kind rechtspraak regels (richtlijnen) reis religieuze uitingsvormen respect rijk gods rijkdom rituelen roeping rolpatronen rosh hasjana rots rouw ruth ruzie saamhorigheid sabbat salomo samen zijn samenwerking samuël saul schenken (geven) schepping schepping; respect schepping; verhalen schilderkunst schooljaar schoonheid schuld sedekia seideravond simchat tora simson sint maarten sinterklaas sjawoeot slavernij soefisme soekot spelen spiritualiteit sprookjes stem sterren (hemellichamen) stille week stilte straatkinderen symbolen symboliek synagoge taal tabernakel talent (gave) tempel thuis tien geboden tijd toekomst tollenaars tora toren van babel tradities troost trouw tweede taal twijfel uittocht valentijnsdag vasten vasten onthouding veertigdagentijd veiligheid verandering verantwoordelijkheid verbond verbondenheid verdriet vergeving verhalen verhuizen verhuizingen verlangen verleiding verlieservaringen verloren zoon vertellen vertrouwen verwachting verwondering verzoening vieren vijandschap visioenen vluchtelingen voedsel voettochten vogels volkscultuur vooroordelen voorouders vragen stellen vrede vreemdeling vreemdelingschap vreugde vriendschap vrijheid vrouwen vuur waarden en normen waarheid waarneming wachten warmte water wederkomst wekenfeest wens wereld wereldgodsdiensten wereldoorlog (1939-1945) wereldvluchtelingendag wijngaard wijsheid wind witte donderdag woestijn wolken wonderen wonderverhalen wonen woonsituatie woorden zaad zacharias zacheüs zalving zang zegen zegeningen zelfbeeld ziekte zien zin van het leven zingeving zondag zondebok zonnelied zorgzaamheid

IKOS Onderwijs

Eigentijds en betekenisvol godsdienstig vormingsonderwijs

In het lesmateriaal van IKOS onderwijs (2015 – medio 2021) staat de ontmoeting van het kind met godsdienst en levensbeschouwing centraal, vanuit een open, niet dogmatische benadering. Het is gericht op de ontwikkeling van een eigen identiteit van het kind. Er is materiaal voor midden- en bovenbouw, vanaf 2018 ook voor onderbouw.

2021

God in klanken

Muziek is belangrijk. Het vertelt over onze gemoedstoestand. Soms kun je met woorden je gemoed niet uitdrukken maar lukt het met muziek wel. Mensen gebruiken muziek en zang om God te eren. Maar, wat is de klank van het goddelijke…

Zonder liefde ben je nergens

‘Zonder liefde ben ik nergens, zonder jullie stel ik niets voor. Had ik jullie niet bij me, dan ging ik er aan onderdoor.’ Een gedicht van Karel Eykman uit het boek Wat geloof jij eigenlijk? Het inspireerde om een complete…

2020

Dromen

In de Bijbel lees je veel over dromen en visioenen. Jesaja bijvoorbeeld. Hij leefde in een donkere tijd en droomde over een kind dat ooit koning zou worden. Juist in de adventstijd lezen we graag zijn droom. Christenen zien in…

Tijd

De tijd waarin we nu leven, zullen we ons hele leven blijven herinneren. Toch is tijd een ongrijpbaar iets. We kunnen het niet zien, horen of voelen.
In de lessenserie zetten we telkens een bepaalde tijd tegenover de…

Samen delen

Samen delen is veel meer dan een rekenkundige term. Samen zegt iets van ons alle twee. Wij delen dat wat er is, alle twee. Dan gaat het niet meer om, wie het meest heeft of krijgt. Dan draait het om…

Hemel en aarde

‘Waar raakt de hemel de aarde?’ Een uitdagende zoektocht. Wat is een hemel? En hoe ontdek je die?
Bijbels gezien is de hemel de basis van waaruit God ziet, spreekt, hoort en handelt. De nadruk ligt daarbij niet op…

2019

Thuis

Waar ben je thuis? En, misschien nog wel belangrijker, bij wie voel je je thuis? Wat maakt van je huis een thuis?
Thuis heeft te maken met de plaats waar je woont. Waar je spullen een plaatsje hebben. Waar…

Op avontuur door de bijbel

Een lessenserie over een speciale reis: een reis door de Bijbel. De leerlingen ontdekken tijdens dit avontuur iets over de ontstaansgeschiedenis van de Bijbel, iets over de verschillende genres en op welke manier verhalen ‘waar’ kunnen zijn.
Als…

Geluk

Al vanaf de geboorte worden gelukwensen over je uitgesproken. Iedereen wenst elkaar het beste in het leven. Toch kent ieder mens ook de tegenhanger; het ongeluk, het lijden.
In deze lessenserie laten we de leerlingen nadenken over geluk. Uit…

Geloven moet je doen?!

Een lessenserie waarin leerlingen onderzoeken wat geloof betekent of waarin je kunt geloven.
Wanneer je in het Oude Testament naar het woord 'geloven' kijkt, zie je dat er vertrouwen in en gehoorzaamheid aan God aan het licht komt. In…

2018

Waar kies je voor?

Kiezen, de ene keer maak je in een fractie van een seconde een keuze en is het overduidelijk waarom je die keuze hebt gemaakt. Op andere momenten worden de keuzemogelijkheden gewikt en gewogen, worden voors en tegens, mogelijke gevolgen en…

Vreugde

Vreugde en blijdschap zijn de centrale woorden in deze lessenserie. In iedere les valt veel te ervaren en te leren en steeds staat een ander aspect van vreugde en blijdschap centraal. Via uitdagende en verrassende werkvormen worden verbindingen met het…

Wie is koning?

Over Saul, Salomo, David en al die andere koningen...
Koningen spelen een belangrijke rol in het Oude Testament. In bijna elk Bijbelverhaal over een koning is aandacht voor zowel de goede als de minder fraaie eigenschappen van de machthebber…

Kleur

In een wereld vol kleur wordt in deze lessenserie gezocht naar de rol en betekenis van kleuren. Naast lessen die passen bij de tijd van het jaar (voor Allerzielen, Advent) zijn er ook lessen waarin de symbolische betekenis van kleuren…

2017

Mondriaan en het thema boom

Bomen in de winter; met kale takken trotseren ze kou, sneeuw, wind en regen. Maar in zich dragen ze de belofte van een nieuwe lente, een nieuw begin. Bomen en hun rol in Bijbelverhalen staan in de lessen voor januari…

Wat deel jij?

Geheimen, kinderen hebben ze, delen ze, dragen ze als iets kostbaars of juist als een last met zich mee. In deze lessenserie worden geheimen onderzocht en verkend. Sommige van deze geheimen zijn te ontrafelen en andere geheimen blijven, hoe je…

In je kracht staan

Wat is dat en hoe doe je dat? Een omschrijving is ‘kracht is niet alleen het gevoel dat het goed gaat, maar ook dat je om kunt gaan met eventuele hindernissen die je op je pad tegenkomt en in beweging…

Een visioen om van te dromen

Een fantastisch visioen. Een droom van een wereld waarin de kracht van het goede uiteindelijk sterker is dan het kwaad dat lijkt te overheersen.
Voor de midden en bovenbouw zijn verhalen uit het boek Openbaring van Johannes vertaald naar…

Dromen van nieuw leven (onderbouw)

Een drieluik voor de onderbouw waarin de nadruk ligt op de schepping, op de tuin van God waarin de mens mag leven. Via de verhalen uit het dagelijks leven van Vera maken de leerlingen kennis met verhalen uit Genesis en…

Mooi!

Mooi, wanneer is iets mooi? Noemen we iets mooi wanneer het er fraai uitziet, wanneer iets een lust voor het oog is? Of wanneer iets prettig of aangenaam is, of past mooi beter bij iets dat zeer goed is?

2016

Verhalen van Jezus

Verhalen, we kunnen er niet zonder. De verhalen die Jezus vertelde (gelijkenissen of parabels) vormen nog steeds een rijke bron aan inspiratie en uitleg. Het zijn verhalen met meerdere lagen en iedere tijd, iedere specifieke context zal er één of…

Wie is hij toch?

Er liggen zo’n tweeduizend jaren tussen onze tijd en de tijd waarin Jezus leefde. Wie is hij toch? Al die jaren houdt die vraag mensen bezig. Vele antwoorden zijn gegeven en worden gegeven. En ondertussen blijven al die antwoorden cirkelen…

Anders dan je denkt…

Wie is hij toch? Anders dan je denkt… Wat denk je dan? En hoe anders is anders?
Een vervolg op de lessenserie Wie is hij toch?, voor de periode tussen Pasen en Pinksteren. In de verhalen wordt gezocht naar…

Sterke vrouwen

Een serie lessen met verhalen over meisje en vrouwen die opkomen voor hun rechten, die dappere beslissingen durven nemen... sterke vrouwen. Ze zijn van onschatbare waarde! Maar wanneer ben je dapper, wanneer ben je een sterke vrouw? Wie goed kijkt…

In het begin

Hoe iets in elkaar zit, dat weten we vaak wel. Maar hoe is het ontstaan, waar komt het vandaan, waarom is het zoals het is? In dit thema staat het begin centraal. Niet alleen het begin van de wereld, maar…

Een bijzonder kind…

Ieder kind is uniek en alleen daardoor al bijzonder. Krijgt ieder kind de kans om die belofte waar te maken? Voor de periode herfstvakantie tot kerst een serie lessen over kinderen in de Bijbel; kinderen die de belofte van toekomst…

2015

Koningen

In verhalen in de Bijbel is er grote terughoudendheid ten opzichte van koningen. Keer op keer wijzen de profeten het volk erop dat JHWH hun koning is. Toch wil het volk een koning, want – zo wordt gezegd – al…

Wat zou jij doen?

De verhalen van Mozes staan staan bol van onmogelijke beslissingen die mensen moeten nemen in een vaak hopeloze situatie. Steeds weer is er de vraag: wat zou jij doen? De moeder van Mozes durft een risico te nemen om het…

Altijd onderweg?!

Ruth, nog altijd inspireert het verhaal over haar leven en de keuze die ze maakt. Maar ook Noömi spreekt tot de verbeelding. Een lessenserie over het maken van een keuze waar je wilt wonen, de verschillende verwachtingen die je Ruth…

Ontmoeting en nieuw begin

Soms moet je je land verlaten om de wereld te leren kennen, soms is een onverwachte ontmoeting heel dichtbij en kan die ontmoeting verstrekkende gevolgen hebben. Dat overkwam de leerlingen van Jezus met Pinksteren, dat overkwam Mohammed, dat overkwam Sam…

Heb je het al gehoord?

In deze lessenserie maken de leerlingen op meerdere manieren kennis met de tweede taal, de taal van de Bijbel, de taal van verhalen. Verhalen die waar zijn, die vaak een diepe waarheid in zich dragen zonder dat ze bewezen echt…

Feest van licht

Een lessenserie over licht als bron van leven, over de lichtfeesten Divali, Sint Maarten, Chanoeka, advent en Kerstmis. Lichtfeesten binnen hindoeïsme, jodendom en christendom waarin gevierd wordt dat het kwaad niet het laatste woord heeft, maar het licht sterker is…